تاثیر ورمی کمپوست و مایکوریزا بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی زیره سبز (cuminum cyminum l.)

کودهای زیستی یکی از منابع بسیار مفید برای بهبود کیفیت خاک های زراعی و افزایش عملکرد در گیاهان مختلف هستند. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف ورمی کمپوست و همچنین قارچ مایکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی زیره سبز آزمایشی در سال زراعی 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل ورمی کمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) و قارچ مایکوریزا در 4 سطح (بدون کاربرد، کاربرد گونه glomus mosseae ، گونهglomus intraradices و هر دو گونه) در خاک بود. نتایج نشان داد که در اکثر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری بین تیمارهای اعمال شده و تیمار شاهد وجود داشت. مصرف سطوح مختلف ورمی کمپوست و قارچ های مایکوریزا باعث افزایش عملکرد دانه، عملکرد زیستی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه شد، در حالی که شاخص برداشت تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت. در اکثر صفات، بیشترین مقادیر در تیمار 10 تن ورمی کمپوست و کاربرد تلفیقی دو قارچg. mosseae وg. intraradices بدست آمد. همچنین اثر متقابل کود ورمی کمپوست و مایکوریزا بر تعداد شاخه فرعی، وزن هزار دانه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و عناصر غذایی اندام هوایی گیاه از جمله نیتروژن و فسفر معنی دار شد، به طوریکه بیشترین وزن هزار دانه (3/39 گرم) در تیمار 10 تن ورمی کمپوست و کاربرد تلفیقی دو قارچg. mosseae وg. intraradices ، بیشترین درصد اسانس (3/13 درصد) در تیمار 10 تن ورمی کمپوست و کاربرد قارچ g. intraradices و بیشترین عملکرد اسانس (14/66 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 10 تن ورمی کمپوست و کاربرد قارچ g. mosseae بود. در مجموع نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از ورمی کمپوست و مایکوریزا می تواند باعث بهبود عملکرد دانه، اجزای عملکرد و اسانس زیره سبز شود.